بررسی ریشه و مادة افعال در گویشهای تاتی، تالشی و گیلکی

ریشه و مادة افعال از مهمترین و اساسی ترین قسمتهای هر زبان است. ریشه جزءِ بنیادی واژه است که میان لغتهای تشکیل دهندة یک خانوداة لغوی مشترک است و معنای اصلی آن لغتها را در بردارد و ماده از افزودن جزئی به ریشه ساخته می شود. با استخراج ریشه ها می توان بسیاری از مبهمات زبانهای ایرانی را در حوزة معنایی و دستوری گشود. ماده های فعلی، اساس ساخت فعلها را در گویشهای مختلف تشکیل می دهند و غالباً از تعدادی ریشة محدود مشتق شده اند. گویشهای تاتی، تالشی و گیلکی از گروه زبانهای ایرانی شمال غربی اند که در حاشیة دریای خزر رایج اند. در این گویشها بسیاری از عناصر زبانهای ایرانی دورة باستان و میانه حفظ شده است. در این مقاله ابتدا به ریشه و ماده های فعلی و چگونگی ساخت آنها در گویشهای مزبور می پردازیم، سپس وجوه تشابه و تفاوت آنها را در این حوزه با یکدیگر بررسی می کنیم.